Εκθέματα Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Μέρος Β’

Επιτύμβιο άγαλμα κούρου από Παριανό μάρμαρο που βρέθηκε στην Ανάβυσσο της  Αττικής, από όπου είχε κλαπεί και επεστράφη από την Γαλλία το 1937. Πρόκειται για  τον νεαρό Κροίσο, σύμφωνα με την επιγραφή του βάθρου, κατά την οποία ο νεαρός πολεμιστής πολέμησε,

ευρισκόμενος μεταξύ  των προμάχων,  τους εχθρούς και έπεσε αγωνισθείς γενναία.  Το άγαλμα του Κροίσου χρονολογείται στο 530 π.Χ.

 

Χάλκινο άγαλμα του Ποσειδώνος: Βρέθηκε στον βυθό της θάλασσας στην βόρεια Εύβοια, κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο. Ο θεός τεντώνει μπροστά το αριστερό χέρι, ενώ με το δεξιό κρατούσε την τρίαινα. Υπήρχε έντονη διχογνωμία αν απεικονίζεται ο Ζευς ή  ο Ποσειδών, αλλά ο αρχαιολόγος Χρήστος Καρούζος με μία ενδελεχή και λεπτομερή εις βάθος μελέτη του απέδειξε ότι πρόκειται για τον θεό της θάλασσας.

Το άγαλμα είναι ένα από τα λίγα σωζόμενα πρωτότυπα έργα του αυστηρού ρυθμού, με θαυμάσια απόδοση της κινήσεως και της διαπλάσεως του κορμιού, χρονολογείται δε, στο 460 π.Χ. Το θαυμάσιο αυτό άγαλμα, προφανώς μαζί με άλλα, αρπάχτηκε από τους μεγαλύτερους  κλέφτες και συλητές αρχαιοτήτων-κατέχουν αυτό το παγκόσμιο  θλιβερό ρεκόρ- τους Ρωμαίους, από το ιερό του Ογχηστίου Ποσειδώνος  της Βοιωτίας, που βρισκόταν κοντά στην Θήβα. Όμως το ρωμαϊκό πλοίο, προφανώς από κάποια τρικυμία, βυθίσθηκε κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο.

Επιτύμβια στήλη που βρέθηκε στα περίχωρα των Θηβών και χρονολογείται στα τέλη του 5^ου αιώνα π. Χ. Έχει φιλοτεχνηθεί  από Θεσπιακό μάρμαρο. Δύο αντωπές καθιστές μορφές-δεξιά ένας γενειοφόρος με βακτηρία, αριστερά μία γυναίκα που κλώθει (;) –πλαισιώνονται από δύο άνδρες και μία γυναίκα που απεικονίζονται όρθιοι, ενώ στο βάθος της παραστάσεως υπάρχει μία πολύ μικρή θεραπαινίδα. Η επισημότητα του αναγλύφου, που ενισχύεται από την ρυθμική παράταξη των μεγαλοπρεπών μορφών σε δύο επίπεδα, εκφράζει τον αφηρωϊσμό  των νεκρών, κάτι που συμφωνεί με την Βοιωτική προέλευση της στήλης.

 

Τραπεζοφόρο αγνώστου προελεύσεως, που χρονολογείται στον 3^ο  μ. Χ. αιώνα. Το στήριγμα του τραπεζιού είναι διαμορφωμένο σε δένδρο. Μπροστά από το στήριγμα αυτό εικονίζεται ο Γανυμήδης να πατάει με τα δύο του πόδια στο έδαφος. Μόνον η χλαμύδα του, που παριστάνεται αριστερά και ανεμίζει πάνω από τον δεξιό του ώμο, υποδηλώνει κίνηση. Το σώμα του,  μαζί με την κεφαλή του, στην οποία φοράει φρυγικό πίλο, στρέφονται πολύ ελαφρά προς τα αριστερά. Τα χέρια του στηρίζονταν στα χονδρά κλαδιά του δένδρου. Ο αετός ανοίγει τα φτερά του , πλαισιώνοντας την κεφαλή του Γανυμήδη. Πιθανώτατα πρόκειται για έργο Λακωνικού εργαστηρίου, που μιμείται Αττικό ανάλογο.

 

 

 

Ακροκέραμος. Χρονολογείται στα έτη 550-500  π.Χ. και προέρχεται από το ιερό του Ηρακλέους στην Θάσο. Παριστάνεται ο Βελλεροφόντης και ο Πήγασος.

 

 

 

 

Χάλκινο ανάγλυφο έλασμα επωμίδας θώρακος: Χρονολογείται στα μέσα του 1^ου αιώνα π.Χ. και έχει βρεθεί στην Δωδώνη (Συλλογή Καραπάνου).  Παριστάνεται κεφαλή Ηρακλέους με λεοντή, η οποία δένεται σε κόμβο (ηράκλειον άμμα).

 

 

 

 

 

 

 

Ειδώλιο Νίκης από  την Ακρόπολη των Αθηνών : Χρονολογείται στα έτη 500-475 π. Χ. Η μορφή μάλλον θα ήταν υποστήριγμα σκεύους, ίσως ανάθημα πιστού, νικητή σε κάποιον αγώνα.

 

 

 

 

Αναθηματικό ανάγλυφο: Βρέθηκε στην Αίγειρα  της Αχαΐας . Απεικονίζονται οι Διόσκουροι Κάστωρ και Πολυδεύκης, που φορούν στην κεφαλή τους τους χαρακτηριστικούς πίλους και στηρίζονται στα δόρατά τους. Παρακολουθούν δύο πετεινούς, που στέκονται ανάμεσά τους  και είναι έτοιμοι  να αναμετρηθούν (κοκορομαχία).

 

 

 

 

 

Κυλινδρικός βωμός, που χρονολογείται στην περίοδο των ετών 350-340 π. Χ. και που βρέθηκε κοντά το 1877  κοντά στην εκκλησία του Αγίου Φιλίππου. Διακοσμείται  στην περιφέρεια με σύνοδο θεών. Από αριστερά προς τα δεξιά: η Εστία που καλύπτει το κεφάλι της με ιμάτιο· ο Ποσειδών, καθισμένος σε βράχο ή βωμό, θα κρατούσε στο υψωμένο αριστερό χέρι την τρίαινα· η Δήμητρα, καθισμένη στην ιερά κίστη, κρατάει με το αριστερό χέρι σκήπτρο και με το δεξιό στάχυα· η Αθηνά με πέπλο και αιγίδα που την φοράει διαγώνια στο στήθος·  ο Ζευς ένθρονος με σκήπτρο· η Ήρα, όρθια, καλύπτει και το κεφάλι της με το ιμάτιο· ο Απόλλων γυμνός-το ιμάτιο τυλίγει μέρος των μηρών του-, καθισμένος σε κυβικό κάθισμα, με κιθάρα στο ένα χέρι· τέλος ο σφυροκοπημένος κορμός της Αρτέμιδος.

Αναθηματικό ανάγλυφο, που χρονολογείται στο πρώτο ήμισυ του 3^ου αιώνα π. Χ. και το οποίο βρέθηκε στον Ιλισό.  Αριστερά παριστάνεται ο Ζευς  Μειλίχιος σε κάθισμα, η πλάγια όψη του οποίου κοσμείται με προτομή του Αχελώου, όπως μαρτυρεί η επιγραφή κάτω από αυτήν. Πίσω από τον Δία, σε δεύτερο επίπεδο, απεικονίζεται μία γυναικεία μορφή που κρατεί κέρας στο αριστερό χέρι και μια φιάλη στο δεξιό και είναι η Μητέρα των θεών. Εμπρός από  τον Δία βρίσκεται ο Ερμής με κηρύκειο στο αριστερό χέρι και οινοχόη στο δεξιό. Δεξιά  παριστάνεται ο Ηρακλής, που φορεί την λεοντή και κρατεί στο αριστερό χέρι το ρόπαλό του. Το ανάγλυφο, που μαρτυρεί την σχέση του Διός Μειλιχίου, του Ερμού και του Ηρακλέους με τα Μικρά  Μυστήρια, πιθανώτατα να είχε ανατεθεί στο Μητρώον εν Άγραις, που βρισκόταν στην περιοχή του Ιλισού ποταμού και σε  μικρή απόσταση από την σημερινή  εκκλησία της Αγίας Φωτεινής, που κατέχει την θέση του ναού της Εκάτης.