Η Φύση γύρω μας! του Αντώνη Καπετάνιου

– Τελικά αυτή είναι η μαγεία της φύσης, συμπλήρωσε ο Παυλής, αυτός είναι ο άθλος της: να υπάρχει χωρίς να βλέπεται, να κινείται, να αισθάνεται, ν’ αναπτύσσεται, έτσι αργά κι ανύποπτα που λες πώς ημπορεί η ζωή νάναι τόσο πλούσια, τόσο δυνατή, τόσο ζωντανή χωρίς να προβάλλεται, χωρίς να τη βλέπεις στην ενέργειά της, μα να την αισθάνεσαι ως ζωή! Δημιουργεί ακόμα κοινωνία, έναν κόσμο ζωντανό, έντονο, που μολαταύτα δεν τον προσλαμβάνεις σε αυτή του τη διάσταση ακριβώς επειδή μοιάζει ασάλευτος.
– Έχεις δίκιο, επικύρωσε η Μυρτώ, αληθινά δεν ξέρω εάν ποτέ ανακάλυπτα αυτόν τον κόσμο χωρίς την κοσμογόνα τούτη προτροπή, χωρίς τη γνώση και την εμπειρία που μόλις αποκτώ, χωρίς το κοίταγμα στο παραμέσα της ζωής και την εξήγησή της. Είναι σημαντικό να κατανοείς τη φυσική ζωή, τη δύναμη της φύσης, να τη νοιώθεις και να την αισθάνεσαι, διότι τότε γίνεσαι άλλος άνθρωπος, αποκτάς με τη γνώση και την εμπειρία που προσλαμβάνεις, κοσμοθεωρία ζωής.
– Χαίρομαι γι’ αυτό, χαίρομαι γιατί η φύση συγκινεί, γιατί τότε πραγματικά νοιώθεται και ο άνθρωπος γίνεται συνειδητός της. Κι έτσι υπάρχει ελπίδα στον κόσμο… –ολοκλήρωσε τις σκέψεις του ο Παυλής, έχοντας καταλήξει σ’ ένα αισιόδοξο μήνυμα, που προέκυπτε από την ευθύνη του ανθρώπου, ένα μήνυμα τέτοιο που το είχαν ανάγκη οι φίλοι μας για να συνεχίσουν.
Σας προτρέπω φίλοι μου, εγώ ο αφηγητής σας, ν’ αναρωτηθείτε για το θάμα της ζωής που ζούμε εμείς οι άνθρωποι στο φυσικό κόσμο με τον οποίο συμπορευόμαστε. Το διαισθανόμαστε; Σαφώς κι όχι, γιατί αν το γνωρίζαμε δε θα ήμασταν τόσο απόμακροι του κόσμου μας ̇ και δυστυχώς καταστροφικοί του!
Σκεφτείτε, για να κατανοήσετε τη δύναμη και την αξία αυτού του κόσμου, ότι στέκεται ακίνητος δίπλα μας, ανέκφραστος, κι όμως είναι τόσο έντονος και τόσο εκφραστικός, τόσο ζωντανός και τόσο πλούσιος σε μεταδιδόμενα συναισθήματα, που αν τα διανοούσασταν αυτά και προσλαμβάνατε τούτη του την απόδοση, για την οποία μάλιστα δε ζητείται ανταπόδοση, τότε σίγουρα θα υπήρχε άλλην αντίληψη του γύρω, συμμετοχική και συνεργατική!
Αναλογιστείτε πώς η γέννηση, η αύξηση και γενικώς η ζωή των φυτικών οργανισμών είναι μιαν αδιάκοπη κίνηση από το πρωταρχικό κύτταρο ως τον τελευταίο ιστό. Κίνηση που ρυθμίζει πλήθος από εξωτερικά αίτια (το φως, τη θερμότητα, τη βαρύτητα…), η επίδραση των οποίων αναγκάζει τους φυτικούς οργανισμούς ν’ αλλάζουν ταχύτητα και κατεύθυνση στην κίνηση των οργάνων τους, για να επωφελούνται από τις συνθήκες ή ν’ αποφεύγουν τους βλαβερούς παράγοντες. Ιδού κάποιες από τις ανείδωτες σκόπιμες κινήσεις τους: γεωτροπισμός, φωτοτροπισμός, χημικοτροπισμός, υδροτροπισμός… Τα φυτά κινούνται, επικοινωνούν, αισθάνονται –με τον τρόπο τους–, ζουν… Έχουν ζωές, είναι οι «απέναντί» μας, ή αλλιώς, οι «άλλοι»!
Τα βλέπετε σε αυτή τους την υπόσταση; Όχι!
Τα αντιλαμβάνεστε ως ζωές; Όχι!
Τα αγνοείτε ως αξίες; Ναι!
Γιατί;
Το θάμα της χλωροφύλλης είναι το θάμα της ζωής στον κόσμο μας, αυτό που τον κάμνει δυνατό για ζωή, για τη συνέχεια, για το μέλλον. Συναισθανόμενοι τη ζωή στο θάμα της, στην πρωτογένεια της φύσης, αναβλεπόμαστε στη γένεση, στη δημιουργία, συνειδητοποιούμενοι δι’ αυτής στο ρόλο μας και στην ευθύνη μας για τη γη, καθώς αξιολογούμε τον κόσμο στην πρωταρχικότητά του, οπού ανευρίσκεται το ποιόν και η ουσία του.
Και κάτι ακόμα φίλοι μου, που πρέπει να διακρίνουμε για να εννοούμαστε. Άλλο η «συγκίνηση» για τη φύση κι άλλο η «συνειδητοποίηση» γιʹ αυτήν. Η συγκίνηση αναφέρεται στο συναίσθημα, που εάν δε συμπληρούται από την εννόηση του δημιουργήματος και από το ενέργημα γι’ αυτό το σκοπό, είναι κενές περιεχομένου πράξεις. Με τη συνειδητοποίηση το δημιούργημα ζείται, αφού διά του δημιουργείν, που είναι λόγος για το ζην, γέμεται το σύμπαν από την ενέργεια του ανθρώπου. Τούτο μάς πάγει στην έννοια του φυτευτή της γης, του πονητή και καλλιεργητή της, κι εντέλει του ποιητή της ζωής, ο οποίος δικαιωματικά αξιώνει να διαχειριστεί τη γη του –δηλαδή τον κοινόχρηστο πόρο, το φυσικό αγαθό. Όχι απλά ν’ απολαμβάνει, αλλά να «καλλιεργεί» και να ουσιώνεται διά της δημιουργίας…
Η νοιάξη της γης, που αποτελεί ζητούμενο και προαπαιτούμενο για τη συνέχειά της –για το ζην–παραπέμπει στη συνείδηση της γης, κάτι που προϋποθέτει εντρύφηση, καλλιέργεια, παιδεία, πόνηση –φορές και πόνεση. Το συναίσθημα αποτελεί βαθμίδα της πράξης.
Στη φύση λοιπόν η ζωή, στη γη το μέλλον της, στην αναζήτηση του θαύματός της η σημασία της… ̇ αυτήν που εσείς φίλοι μου, σε τούτη την οδοιπορία σας στην ενδοχώρα σας ευγενώς αποζητάτε.
(από το βιβλίο μου “Αναζητώντας την Ενδοχώρα”, έκδοση ιδίου, Αθήνα 2020,https://www.bookstation.gr/Product.asp?ID=53486